یاسمن بابایی(کارشناس ارشد مهندسی عمران- محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر)
فرشته قاسم زاده (دانشیار دانشکده علوم(گروه زیست شناسی)، دانشگاه فردوسی مشهد)
محمدحسین ارباب زوار (استاد دانشکده علوم(گروه شیمی)، دانشگاه فردوسی مشهد)
محمدرضا علوی مقدم (استادیار دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر)
چكیده
آرسنیک از مهمترین آلاینده های آب های سطحی و زیرزمینی است. در طی سال های اخیر استفاده از گیاهان در حذف آلاینده های مختلف از آب مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی امکان استفاده از جلبک (کارا) برای کاهش آرسنیک از آب سطحی منطقه چلپو کاشمر می باشد. به منظور سنجش توانایی این جلبک برای حذف آرسنیک از آب، از چهار راکتور با غلظت های اولیه ٢٠٠,١٠٠,٥٠ و ٣٠٠ میکروگرم در لیتر آرسنیک استفاده شد. در این تحقیق علاوه بر بررسی غلظت و وزن گیاه نیز در مدت زمان آزمایش مورد مطالعه قرار گرفت . نتایج گرفته شده در طی ١٩ pH آرسنیک در آب و گیاه، تغییرات روز حاکی از قابلیت بالای این گیاه برای حذف آرسنیک از آب می باشد . بالاترین درصد حذف آرسنیک ( ٧٥ ٪) در پایان آزمایش مربوط به غلظت اولیه ٥٠ میکروگرم بر لیتر بود. به موازات حذف آرسنیک از آب, غلظت این ماده در گیاه افزایش یافت، به گونه ٦٢ میلی گرم / ای که غلظت آرسنیک در گیاه راکتوری که بالاترین غلظت اولیه آرسنیک در آن وجود داشت در پایان ١٩ روز به ٧ بر کیلوگرم گیاه خشک رسید.
مقدمه
آب های آلوده به آرسنیك در بسیاری از كشورهای دنیا از جمله آرژانتین، بنگلادش، هند، مكزیك، تایلند وتایوان وجود دارند. غلظت آرسنیك در آب های زیرزمینی این مناطق از ١٠٠ تا ٢٠٠٠ میکروگرم بر لیتر گزارش شده است. (4-1) در كشور ما نیز در مناطقی از خراسان و كردستان آلودگی منابع آب به آرسنیك مشاهده شده است. ( ٦,٥ ) مطالعات انجام شده ارتباط مستقیم بین وجود آرسنیك در آب و بروز سرطان هایی چون سرطان مثانه، روده ،پوست،كلیه وكبد را نشان می دهد( ٨,٧ ) آلودگی آب منطقه چلپو به آرسنیک در مطالعاتی که در سال های گذشته توسط محققین صورت گرفته، گزارش شده است. این منطقه در ٥٦ کیلومتری شمال کاشمر قرار دارد. منشا این آلودگی هوازدگی و تغییرات حاصل در کانی های حاوی آرسنیک (رالگار و ارپیمنت) در منطقه می باشد. ( ٩) مقدار آرسنیک اندازه گیری شده در آب بین 37.4 و ٣٧٦ میکروگرم در ٤ لیتر متغیر بوده است( ١٠ ) و این در حالی است که غلظت مجاز تعیین شد آرسنیک در آب آشامیدنی توسط سازمان ( WHO)١٠ میکروگرم در لیتر می باشد. بهداشت جهانی با توجه به کمبود شدید منابع آب در منطقه، این آب در پاره ای موارد توسط روستاییان مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین لزوم به كارگیری روشی كارآمد، سازگار با محیط زیست و از لحاظ اقتصادی به صرفه برای رساندن آرسنیك به میزان مجاز آن در آب ضروری به نظر می رسد.
