1- علیرضا ختائی، 1- آرزو فضلی، 1- مهرانگیز فتحی نیا، 1و2- فاطمه وفایی
1- آزمایشگاه پژوهشی فرآیندهای پیشرفته ی تصفیه ی آب و پساب، گروه شیمی کاربردی، دانشکده شیمی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2- گروه زیست گیاهی، دانشکده ی علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده:
شکوفایی جلبکها با رشد بی رویه ی جلبک ها ایجاد می گردد. این امر به طور جدی در بسیاری از کشورها رشد فزاینده ای داشته و منجر به ایجاد مشکلات زیست محیطی زیادی می گردد. در سالهای اخیر، از میان روش های تصفیه ی متنوع، فرآیند ازوناسیون به عنوان یک روش جدید برای حذف میکروارگانیسم ها مورد توجه قرارگرفته است. در کار پژوهشی حاضر کارایی فرآیند ازوناسیون جهت حذف جلبک Oocystis موجود در آب مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است. جهت حصول بیشترین راندمان حذف جلبک تاثیر پارامترهای عملیاتی از جمله دبی گاز ازون ورودی به محلول و غلظت اولیه جلبکها در فرآیندهای ازوناسیون مطالعه گردید. همچنین جهت بررسی تخریب جلبک ها در طول فرآیند حذف، غلظت رنگدانه کلروفیل a و تصاویر میکروسکوپی مورد بررسی قرار گرفت.
واژه های کلیدی: ازوناسیون، شکوفایی جلبک ها، کلروفیل a
مقدمه
در منابع آبی، وجود مواد غذایی نظیر ازت، فسفر، نور خورشید و دمای مناسب، منجر به رشد جلبک ها میشود. رشد بی رویه ی جلبک ها منجر به ایجاد پدیده ی شکوفایی جلبکی میگردد. شکوفایی جلبک ها به طور جدی در بسیاری از کشورها رو به افزایش است لذا برای تأمین آب آشامیدنی کافی و آب تمیز مورد نیاز برای پرورش ماهی و تولیدات صنعتی، فرآیند جلبک زدایی صورت میگیرد. شکوفایی جلبک ها قابل کنترل می باشد اما پیدا کردن روش کم هزینه که منجر به تشکیل آلودگی های ثانویه نگردد، مشکل میباشد. در ساله ای اخیر، به منظور گسترش روش های تصفیه، فرآیند اکسایش شیمیایی بر پایه ی استفاده از ازون به دلیل واکنش پذیری بالا، دارا بودن پتانسیل، اکسایشی قوی و سرعت بالای فرآیند ازوناسیون بیشتر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
در محلول آبی، ازون با ترکیبات آلی و معدنی به دو روش مستقیم و غیرمستقیم واکنش می دهد. روش مستقیم روشی است که مولکول ازون بطور مستقیم و به شکل مولکولی، با آلاینده واکنش میدهد. (واکنش 1). و روش غیر مستقیم روشی است که رادیکال های هیدروکسیل حاصل از تخریب ازون، با آلاینده ها واکنش میدهند (واکنش 2).
O3 + Pollutant → By products (1 (ازوناسیون مستقیم)
OH + Pollutant → By products (2 (ازوناسیون غیرمستقیم)
اکسایش به روش مستقیم بسیار انتخابگر بوده و معمولا با اتم هایی مانند O و P ،N که دارای چگالی بار منفی می باشند، صورت می گیرد. اما پتانسیل اکسایشی رادیکال های هیدروکسیل بیشتر از ازون مولکولی می باشد، در نتیجه اکسایش غیرمستقیم نسبت به اکسایش مستقیم سریعتر صورت می گیرد. در این کار پژوهشی حذف جلبک هایی از جنس Oocystis موجود در آب بررسی گردید. تاثیر پارامترهای عملیاتی در فرآیند ازوناسیون مورد بررسی قرار گرفت.
