ليلا پشت شيخاني، خاتون هاديپور و محمد پازوكي
پژوهشگاه مواد و انرژي، كرج، مشكين دشت
چكيده
اثرگلخانه اي يك پديده طبيعي است كه باعث افزايش دماي سطح ز مين ميشود. انتشار گاز CO2 موجب افزايش دما و تغييرات اقليمي زميني مي گردد. به علت اينكه گاز CO2 اصلي ترين تركيب تشكيل دهنده گازهاي گلخانه اي است، درنتيجه ادامه استفاده از سوخت هاي فسيلي به اين روند زمين را در معرض خطرات جدي تر زيست محيطي و آب و از نيروگاه ها و تاسيسات بزرگ است كه كنترل و بازيابي آن كمك ابل توجهي به كاهش اثرات زيان بار CO2 دارد. زيست ديزل به عنوان يكي از سوخت هاي با حداقل آلودگي 2 CO مطرح ميباشد. از بين مواداوليه موجود براي تامين روغن مورد نياز زيست ديزل، جلبكهاي تك سلولي به علت عدم نياز به استفاده اثرگلخانه اي يك پديده طبيعي است كه باعث افزايش دماي سطح زمين مي شود. انتشار گاز CO2 موجب افزايش دما و تغييرات اقليمي زميني مي گردد. به علت اينكه گاز CO2 اصلي ترين تركيب تشكيل دهنده گازهاي گلخانه اي است. درنتيجه ادامه استفاده از سوخت هاي فسيلي به اين روند زمين را در معرض خطرات جدي تر يست محيطي و آب و هوايي قرار مي دهد. قسمت بيشتر انتشارات 2 CO از نيروگاه ها و تاسيسات بزرگ است كه كنترل و بازيابي آن كمك قابل توجهي به كاهش اثرات زيان بار CO 2 دارد. زيست ديزل به عنوان يكي از سوخت هاي با حداقل آلودگي 2 CO مطرح مي باشد. از بين مواداوليه موجود براي تامين روغن مورد نياز زيست ديزل، جلبك هاي تك سلولي به علت عدم نياز به استفاده از زمين هاي كشاورزي يا محصولات كشاورزي جهت رشد و تكثير، از اهميت ويژه اي برخوردار هستند. جلبك هاي تك سلولي با انجام عمل فتوسنتز، مصرف 2 CO و تولید O2 رشد و تكثير كرده و روغن مورد نياز براي توليد زيست ديزل را تامين ميكنند.
زمين هاي كشاورزي يا محصولات كشاورزي جهت رشد و تكثير، از اهميت ويژه اي برخوردار هستند. جلبك هاي تك سلولي با انجام عمل فتوسنتز، مصرف 2 CO و تولید O2 رشد و تكثير كرده و روغن مورد نياز براي توليد زيست ديزل را تامين ميكنند.
كلمات كليدي: نيروگاه، دي اكسيدكربن، انرژي هاي تجديدپذير، زيست انرژي، زيست ديزل، جلبك تك سلولي.
مقدمه
حدود % 85 از كل انرژي جهان را سوخت هاي فسيلي تامين مي كنند و به نظرمي رسد كه در سال هاي آتي نيز بزرگترين منابع تامين كننده انرژي باشند. درچند سال گذشته انسان توانسته است ابزارهاي مناسبي را جهت كنترل آلاينده هايي چون CO2 و NOx، SOx ابداع نمايد. علاوه براين استفاده از سوخت هاي فسيلي نيز به دليل اثرات گلخانه اي چندان مطلوب نيست. لذا اگر بتوان دي اكسيدكربن را كنترل و از گازهاي خروجي از منابع توليد كننده آلودگي جدا نمود ميتوان به بهره برداري مجدد مفيد از سوخت هاي فسيلي دست يافت. در ابتدا كنترل و بازيافت دي اكسيدكربن به منظور تزريق به چاه هاي نفت صورت گرفت و نه براي جلوگيري از افزايش دماي كره زمين . به هر حال در اثر سقوط قيمت نفت در اواسط دهه 1980 بازيافت و تزريق دي اكسيدكربن به چاه هاي نفت غيراقتصادي گشت.
اولين واحد تجاري كنترل دي اكسيدكربن در سال 1996 توسط شركت نفتي نروژ ساخته شد كه SANDSTONE نام داشت. اين شركت دي اكسيدكربن حاصل از ميادين گاز را به داخل مخازني كه هزاران متر زير بستر دريا واقع شده اند تزريق نمود. انگيزه اقتصادي اجراي اين پروژه در ماليات بر كربن دولت نروژ نهفته است.
از سال ها پيش دانشمندان اعتقاد داشتند كه افزايش دماي كره زمين، ناشي از افزايش گازهاي گلخانهاي مانند دي اكسيدكربن و متان در اتمسفر زمين است. اين گازها مانند شيشه روي يك گلخانه، به گرماي خورشيد اجازه ورود مي دهند اما از خروج آن جلوگيري ميكنند. به اين ترتيب سطح زمين به تدريج گرم تر خواهد شد. سوزاندن زغال سنگ و سوخت توسط نيروگاه ها در كشورهاي ثروتمند و سوزاندن جنگل ها در كشورهاي فقير، از عوامل اصلي افزايش گازهاي گلخانه اي توسط انسان هستند. پس توليد زياد دي اكسيدكربن منبع اصلي بروز مشكل گرم شدن كره زمين است و توليد انرژي، اصلي ترين منبع انتشار دي اكسيدكربن است. منابع توليد كننده دي اكسيدكربن، نيروگاه ها و برخي از صنايع ديگر مي باشند كه در اين ميان نيروگاه ها پس از بخش حمل و نقل، بيشترين سهم را در آلوده كردن محيط زندگي انسان دارند. انواع نيروگاه هايي كه در سطح جهان در توليد برق كاربرد دارند عبارتند از: نیروگاه هاي بخاري، آبي، گازي، سيكل تركيبي، اتمي، خورشيدي، بادي، ديزلي، بيوماس و … .
به طوري كه از نام اين نيروگاه ها برمي آيد هريك ازآنها براي توليد برق، فنآوري ويژه اي دارند. در حال حاضر انواع نيروگاه هايي كه در كشور ايران دردست بهره برداري قراردارند عبارتند از : نيروگاه هاي آبي، گازي، ديزلي، بادي، خورشيدي، سيكل تركيبي و به زودي نوع اتمي آن نيز شروع به كارخواهد كرد.
