معرفی انواع جلبک های خوراکی

انواع جلبک ها بر اساس ساختار و قرار گیری سلول هایشان به شرح زیر است:

جلبک‌ها یکی از گروه‌های مهم جانداران فتوسنتز کننده هستند. جلبک‌ها شامل گروه‌های مختلفی با ویژگی‌های مشترک فتوسنتز، یوکاریوتی و رشد از تقسیم سلولی می‌باشند.

جلبک‌ها به دو دسته اصلی جلبک سبز (کلروفیتا) و جلبک قرمز (رودوفیتا) تقسیم می‌شوند. جلبک سبز به رنگ سبز مایل به زرد هستند و جلبک قرمز به رنگ قرمز، نارنجی و مرزو هستند.

علاوه بر این دو گروه اصلی، گروه‌های دیگری مثل زانتوفیتا (جلبک زرد-سبز)، فائوفیتا (جلبک قهوه‌ای)، پیروفیتا (جلبک آتشی) و اوگلنوفیتا (اوگلنید) وجود دارند. این گروه‌ها براساس نوع رنگدانه فتوسنتزی و ویژگی‌های سلولی و مورفولوژیک تعریف می‌شوند.

جلبک‌ها در محیط‌های آبی و مرطوب یافت می‌شوند و نقش مهمی در تولید اکسیژن و زنجیره غذایی ایفا می‌کنند. برخی جلبک‌ها مانند کلرلا و اسپیروژیرا نقش مهمی در تغذیه انسان و دام دارند. جلبک‌ها تنوع زیادی را نشان می‌دهند و علاوه بر جلبک‌های آب شیرین، دریایی و اقیانوسی وجود دارند که نمونه‌های مهم آنها دیاتومه، جلبک‌های دریایی و باکتری‌های آبی می‌باشند.

جلبک ها ویژگی های زیادی دارند که از جمله آنها میتوان به پودر لاغری جلبک اشاره کرد که باعث افزایش احساس سیری و کاهش اشتها برای مدت طولانی می‌شود و عملکرد دیگری مثل قرص جلبک موجب بهبود سلامتی عمومی : این قرص می‌تواند سلامت کلی را بهبود بخشد، خواص تغذیه‌ای را ارتقا دهد و به طول عمر کمک کند کاربرد دیگر آن در ماسک ضد جوش میتوان از جلبک استفاده کرد.

جلبک ها در جهان به 7 دسته طبقه بندی می شوند :

1. اوگلنوفیتا یا اوگلنوئید‌ها (Euglenophyta)
2. کریسوفیتا یا جلبک طلایی قهوه‌ای و دیاتومه‌ها (Chrysophyta)
3. پیروفیتا یا جلبک‌های آتش (Pyrrophyta)
4. کلروفیتایا جلبک سبز (Chlorophyta)
5. رودوفیتا یا جلبک‌های قرمز (Rhodophyta)
6.  پائوفیتا یا جلبک‌‌های قهوه‌ای (Paeophyta)
7. زانتوفیتا یا جلبک‌های زرد – سبز (Xanthophyta)

در کافه سبز میتوانید درمورد هر کدام از جلبک ها و کاربرد آنها یاد بگیرید.

1.اوگلنوفیتا یا اوگلنوئید‌ها (Euglenophyta)

اوگلنوفیتا یا اوگلنوئید‌ها جلبک‌هایی هستند که قادر به حرکت مستقل و غیرمستقیم در محیط آب هستند. ویژگی‌های مهم اوگلنوفیتا به شرح زیر است:

• دارای رنگدانه فتوسنتزی کلروفیل هستند. رنگ آنها معمولاً سبز-خاکستری است.

• یک یا دو تاژک مژکدار دارند که باعث حرکت و چرخش آنها می‌شود. برخی فاقد تاژک هستند.

• سلول آنها نوعی کره یا بیضی شکل است که محتوی سیتوپلاسمی سیال است که اجازه حرکت و تغییر شکل سلول را می‌دهد.

• هسته سلولیشان نسبتاً بزرگ و قدرتمند است و کنترل رشد و تقسیم سلول را بر عهده دارد.

• ماسک جلبک معمولاً از جلبک‌های دریایی سبز مثل جلبک کلرلا، اولواکلا و اکتودا به دست می‌آید. این جلبک‌ها از گروه کلروفیتا (جلبک سبز) می‌باشند.

• تغذیه آنها اتوتروف، هتروتروف و میکسوتروف می‌باشد. برخی فتوسنتز کننده و برخی مصرف کننده هستند.

• شامل اوگلنا، فیلامانتا، چرخه کلوتریکولو و غیره می‌شود.

• در آب شیرین، دریا و اقیانوس‌های معتدل و گرمسیری زندگی می‌کنند.

• نقش مهمی در زنجیره غذایی آب داشته و منبع غذایی انواع مختلف جانوران آبزی می‌باشند.

• جلبک دریایی نقش مهمی در زنجیره غذایی اکوسیستم دریایی و تغذیه دیگر آبزیان دارد.

2.کریسوفیتا یا جلبک طلایی قهوه‌ای و دیاتومه‌ها (Chrysophyta)

کریسوفیتا یا جلبک طلایی قهوه‌ای و دیاتومه‌ها جلبک‌های تک‌سلولی هستند که معمولاً در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند. ویژگی‌های مهم کریسوفیتا به شرح زیر است:

• دارای رنگدانه فتوسنتزی کریسوتاکسانتین (طلایی- قهوه‌ای) هستند که به آنها رنگ طلایی-قهوه‌ای می‌دهد.

• معمولاً پنج یا چهار توریسی دارند که در دوطرف گرد سلول قرار دارند.

• دیاتومه‌های آنها معمولاً سیلیکایی است و دارای اسکلت سیلیکایی منظم و متقارن است.

• بسیاری از آنها چرخنده (دی فلاژلا) هستند که بازوی حرکتی خود را به کمک تاژک‌های لولبی حرکت می‌دهند.

• تغذیه آنها معمولاً اتوتروف است و از طریق فتوسنتز انجام می‌شود. برخی سبز، هتروتروف و برخی پارازیتی هستند.

• شامل دیاتومه‌های بسیار متنوعی می‌شود.

• اهمیت زیادی در زنجیره غذایی آبی دارند و پایه غذایی بسیاری از دیگر آبزیان را تشکیل می‌دهند.

• برخی مثل سیلیکولا و کیویه در آب‌های شیرین و دریاهای معتدل و استوایی یافت می‌شوند.

3.پیروفیتا یا جلبک‌های آتش (Pyrrophyta)

پیروفیتا یا جلبک‌های آتش جلبک‌هایی هستند که در محیط‌های گرم و با دمای بالا زندگی می‌کنند. ویژگی‌های مهم پیروفیتا به شرح زیر است:

• دارای رنگدانه فتوسنتزی بسیار پایداری مثل فیکوسیانین هستند که آنها را قادر می‌سازد در دمای و نور بالا زنده بمانند.

• غالباً فاقد تاژک هستند. برخی مانند سیانوباکتری‌ها تاژک دارند.

• دارای دیواره سلولی مرکب قطور، چرب و مقاوم هستند که آنها را از گرما و خشکی محافظت می‌کند.

• نیاز به منابع کربن مثل دی‌اکسید کربن ندارند و به هوازدگی حساس نیستند.

• رشد و نمو آنها از طریق تقسیم سلولی است.

• تولید مثل جنسی و غیرجنسی دارند.

• شامل سیانوباکتری‌ها، سبزی‌های آتشی و غیره می‌شود.

• در مناطق گرم و مرطوب مثل چشمه‌های آب گرم، جویبارها، دمای بالا و غیره است که در محیط‌های این نوع می‌توان آنها را پیدا کرد.

• پیروفیتاها اهمیت زیادی در زنجیره‌های غذایی دارند.

4.کلروفیتایا جلبک سبز (Chlorophyta)

کلروفیتا یا جلبک سبز یکی از بزرگترین گروه‌های جلبک‌های فتوسنتز کننده است. ویژگی‌های مهم کلروفیتا به شرح زیر است:

• دارای کلروفیل a و b هستند که به آنها رنگ سبز می‌دهد. کلروفیل آنها نور کلروفیلی ماورای بنفش را جذب می‌کند.

• غالباً تاژک‌های دمبلی می‌دارند. برخی از آنها تاژک ندارند.

• سلولها معمولاً بدون اسکلت هستند اما برخی دارای دیواره سلولی مرکب با سلولوز هستند.

ماسک جلبک دریایی معمولاً از جلبک‌های سبز مثل کلرلا، اولواکلا و اکتودا تهیه می‌شود. این جلبک‌ها از گروه کلروفیتا (جلبک سبز) می‌باشند.

• مغذی آنها عناصر معدنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم و مواد آلی مانند اسیدهای آمینه است.

• برخی از آنها دریازی هستند مانند کلرلا و برخی شیرین‌آبی مانند اسپیروژیرا هستند.

• شامل باکتری‌های سبز، جلبک‌های دریایی و شیرین‌آبی می‌شوند مثل کلرلا، اسپیروژیرا، عدسیه و غیره.

• ماسک ضدلک جلبک از عصاره جلبک‌های دریایی که دارای خواص ضدلکی هستند تهیه می‌شود. این جلبک‌ها معمولاً متعلق به گروه کلروفیتا (جلبک سبز) می‌باشند.

• برخی از آنها مثل کلرلا و اسپیروژیرا بیش از 800 میلیون سال عمر دارند.

• نقش مهمی در زنجیره غذایی داشته و منبع اصلی اکسیژن هستند.

• جلبک سبز آبی (جلبک اسپیرولینا) یک منبع دریایی مغذی بی‌نظیر جهانی است.

• پودر خوراکی جلبک اسپیرولینا و پودر جلبک دریایی می‌تواند به عنوان یک مکمل تغذیه‌ای برای ورزشکاران، افراد مبتلا به کمبود ویتامین و مواد مغذی استفاده شود.

جلبک‌های سبز دارای خصوصیاتی هستند که آن‌ها را از سایر جلبک‌ها متمایز می‌کند. به عنوان مثال، این جلبک‌ها دارای سلول‌هایی هستند که دارای دیواره‌ی سلولی شفاف هستند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به شکل‌ها و حرکات متنوعی حرکت کنند. همچنین، برخی از جلبک‌های سبز، توانایی تولید مواد مفیدی مانند کلروفیل و ویتامین C دارند که از اهمیت بسیاری برخوردارند.

جلبک‌های سبز به عنوان یک منبع غذایی برای حیوانات دریایی و همچنین به عنوان یک موضوع علمی و زیست‌شناسی مورد مطالعه و توجه قرار می‌گیرند. همچنین، برخی از جلبک‌های سبز به عنوان مواد غذایی انسان و دام مورد استفاده قرار می‌گیرند.

5.رودوفیتا یا جلبک‌های قرمز (Rhodophyta)

رودوفیتا یا جلبک‌های قرمز طبقه‌ای از جلبک‌ها هستند که دارای رنگدانه فتوسنتزی فیکوبیلین هستند. خصوصیات مهم رودوفیتا به شرح زیر است:

• دارای رنگدانه فتوسنتزی فیکوبیلین هستند که به آنها رنگ قرمز، نارنجی و مرزو در نور می‌دهد.

• غالباً دارای تاژک‌های گره‌ای هستند که آنها را قادر به حرکت می‌کند.

• سلولها خوکین محتوی کلسیم کربنات (CaCO3) ندارند.

• ترکیب پلیساکاریدی آنها سلولوز است.

• به اکسیژن آزاد نیاز دارند و غالباً در محیط‌های آبی یا مرطوب یافت می‌شوند.

• شامل جلبک‌های بسیار متنوعی مانند کااج لبک، آواز شناسی و غیره می‌شود.

• غذای اصلی آنها نمک‌های نیترات و آمونیاک محلول در آب است.

6. پائوفیتا یا جلبک‌‌های قهوه‌ای (Paeophyta)

پائوفیتا یا جلبک‌‌های قهوه‌ای جلبک‌هایی هستند که دارای رنگدانه فتوسنتزی فاوفیلین هستند. ویژگی‌های کلی پائوفیتا به شرح زیر است:

• دارای رنگدانه فتوسنتزی فاوفیلین هستند که به آنها رنگ قهوه‌ای تیره می‌دهد.

• دارای تاژک‌های رشته‌ای یا لولبی هستند که آنها را به حرکت می‌کند.

• سلولهای خوکین آلومینیومسیلیکاتی فاقد کربنات کلسیم هستند.

• ترکیب پلیساکاریدی آنها سلولوز یا مانان است.

• به اکسیژن آزاد محلول در آب نیاز دارند.

• شامل جلبک‌های سبز، لجنی، فسیلی و غیره می‌شود.

• غذای اصلی آنها نیترات و آمونیاک محلول در آب است.

• بسیاری از آنها فتوسنتز کننده اجباری هستند یعنی برای فتوسنتز نیازمند نور مستقیم خورشید هستند.

7. زانتوفیتا یا جلبک‌های زرد – سبز (Xanthophyta)

زانتوفیتا یا جلبک‌های زرد – سبز جلبک‌هایی هستند که دارای رنگدانه فتوسنتزی زانتوفیل و زیارانتوفیل هستند. ویژگی‌های زانتوفیتا به شرح زیر است:

• دارای رنگدانه فتوسنتزی زانتوفیل (بیشتر زرد) و زیارانتوفیل (خاکستری-سبز) هستند. این رنگدانه‌ها به آنها رنگ‌های زرد و سبز می‌دهد.

• به صورت منفرد یا در یک مجموعه زندگی می‌کنند. بعضی از آنها تاژک‌های لولبی یا آرامیدی دارند اما بسیاری فاقد تاژک هستند.

• غالباً سلولهای تکنواختی با شکل دایرهای یا بیضی شکل دارند.

• ترکیب پلیساکاریدی آنها عموماً سلولوز یا مانان است.

• غذای اصلی آنها نیترات و آمونیاک محلول در آب است. بعضی از آنها فتوسنتز کرده یا درون‌بومی هستند.

• شامل جلبک‌های سبز مداوم، جلبک کاپوکنت زرد و خاکستری و غیره می‌شود.

• برخی از آنها مثل زانتومیکسیس فسیل شده هستند.

جمع بندی درمورد جلبک ها:

•جلبک ها منبع غذایی اصلی زنجیره های غذایی و تأمین کننده اکسیژن هستند.

•جلبک ها دارای کلروپلاست ها هستند که کلروفیل تولید می کنند و فتوسنتز لینک را انجام می دهند.

•انواع مختلفی از جلبک ها وجود دارد مانند جلبک های قهوه ای ، سبز-زرد ، قرمز ، سبز مارمولادی و نارنجی-ماهیگلی.

•جلبک ها در محیط های مختلف مانند آب شیرین ، آب شور ، آب شیرین و شور ، سواحل و اقیانوس ها زندگی می کنند.

•جلبک ها منبع غذای اصلی حیوانات تک سلولی و دریایی و ارگانیسم های ماهی مثل خروسک هستند.

•برخی از جلبک ها مانند اسپیروژیرا و کلورلا برای تولید انرژی پاک و داروها مورد استفاده قرار می گیرند.