اسپیرولینا یا جلبک سبز آبی یک پروتئین کامل گیاهی به شمار می رود زیرا تمام 9 آمینواسیدهای ضروری و 10 آمینو اسیدهای غیر ضروری را به مقدار کافی دارد. پروتئین اسپیرولینا تا 95 درصد برای بدن انسان قابل هضم است. این میزان از بالاترین درصدهای جذب پروتئین در جهان است.
جلبک اسپیرولینا دیواره سلولزی ندارد و به همین دلیل جذب راحتی دارد. پروتئین اسپیرولینا قابل حل در آب است و مقادیر مازاد آن برخلاف پروتئین های حیوانی به راحتی دفع می شود. به همین دلیل تاثیر منفی بر جریان خون در رگ ها و عملکرد قلب نمی گذارد.
اسپیرولینا 3 برابر گوشت پروتئین دارد. به همین دلیل وضعیت آن به عنوان یک منبع پروتئین گیاهی، آن را به انتخابی چشمگیر برای بخش مصرف کنندگان گیاهخوار یا وگان تبدیل می کند. مکمل های پروتئینی این جلبک همچنین می تواند یک انتخاب عالی برای مصرف کنندگانی باشد که به دنبال افزایش مصرف پروتئین خود بدون مصرف کالری بیشتر هستند.
جلبک کلرلا که یک جلبک سبز محسوب می شود و همانند اسپیرولینا دارای پروتئین بالایی است. اما پروتئین آن به سادگی برای بدن قابل هضم نیست و نیاز به واکنش هایی قبل از مصرف دارد.
پروتئین چیست؟
پروتئین یک ماده بسیار پیچیده هستند و در تمام موجودات وجود دارد. پروتئین ها دارای ارزش غذایی بالایی هستند و در فرایندهای شیمیایی ضروری نقش مهمی دارند. پروتئین ها دارای انواع مختلف هستند و برای هر هر گونه با گونه های دیگر متفاوت است.
پروتئین ها همچنین مختص اندام هستند. به طور نمونه در یک ارگانیسم پروتئین های کبد با پروتئین های مغز و ماهیچه ای با هم متفاوت هستند. هر پروتئین از آمینو اسیدهای زیادی تشکیل شده است که به هم متصل شده اند و زنجیره بلندی را تشکیل می دهند. هنوز نمی توان عملکردهای یک پروتئین را از طریق اسید آمینه های آن تعیین کرد اما همبستگی بین عملکرد و ساختار را می توان به خواص اسیدآمینه های تشکیل دهنده پروتئین ها نسبت داد.
اهمیت پروتئین
پروتئین از اجزای سازنده اصلی در بدن است که برای رشد و ترمیم بافت ها ضروری است. همچنین به عملکرد صحیح هورمون ها و سیستم ایمنی بدن کمک می کند. پروتئین از اسیدهای آمینه تشکیل شده است که بدن انسان به 20 اسید آمینه نیاز دارد. بدن ما می‌تواند 11 مورد از این اسیدهای آمینه را بسازد، به همین دلیل به آن ها اسیدهای آمینه غیررضروری گفته می شود.
با این وجود 9 عدد آمینواسید باقی می ماند که بدن ما آن ها را نمی سازد. به همین دلیل باید آن ها را در رژیم غذایی خود بگنجانیم. جلبک دریایی اسپیرولینا دارای پروتئین کامل است و تمام اسیدهای آمینه ضروری را دارا می باشد.
توجه کنید که انسان ها نیازی به دریافت پروتئین زیادی در روز ندارند. به طور نمونه یک فرد معمولی دوبرابر پروتئین در روز کربوهیدرات مصرف می کنند. یا اسنکه ورزشکاران و کسانی که به طور مرتب ورزش می کنند به پروتئین بیشتری نیاز دارند تا بتوانند عضلات خود را ترمیم و بازیابی کنند.
فواید آمینواسیدهای ضروری
تمام 9 اسیدآمینه ضروری در بدن نقش مختلف و مهمی ایفا می کند. آن ها در قرایندهای مهمی همچون تولید انرژی، رشد بافت عضلانی، جذب مواد مغذی و عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند. نقش و فایده هر کدام به شرح زیر است:
۱. فنیل آلانین
فنیل آلانین پیش ساز انتقال دهنده های عصبی تیروزین، دوپامین، اپی نفرین و نوراپی نفرین است. این آمینواسید نقش مهمی در ساختار و عملکرد پروتئین ها و آنزیم ها و تولید سایر اسیدهای آمینه دارد.
۲. والین
والین یکی از سه آمینو اسید شاخه دار است، به این معنی که زنجیره ای دارد که به یک طرف ساختار مولکولی خود منشعب میشود. والین به تحریک رشد و بازسازی عضلات کمک می‌کند و در تولید انرژی نقش دارد.
۳. ترئونین
ترئونین بخش اصلی پروتئین های ساختاری مانند کلاژن و الاستین است که اجزای مهم پوست و بافت همبند هستند. همچنین در متابولیسم چربی و عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد.
۴. تریپتوفان
اگرچه اغلب با ایجاد خواب آلودگی همراه است، تریپتوفان کارکردهای بسیار دیگری نیز دارد. برای حفظ تعادل نیتروژن مناسب، لازم است و پیش‌ساز سروتونین است، یک انتقال دهنده عصبی مهم که اشتها، خواب و خلق و خوی شما را تنظیم می کند.
۵. متیونین
متیونین نقش مهمی در متابولیسم و سم زدایی دارد. همچنین برای رشد بافت و جذب روی و سلنیوم ضروری است.
۶. لوسین
لوسین مانند والین، یک آمینو اسید شاخه دار است که برای سنتز پروتئین و ترمیم عضلات حیاتی است. همچنین به تنظیم سطح قندخون کمک می کند، ترمیم زخم را تحریک می کند و هورمون های رشد را تولید می کند .
۷. ایزولوسین
آخرین اسید آمینه از سه آمینو اسید شاخه دار، ایزولوسین است که در متابولیسم عضلات نقش دارد و به شدت در بافت عضلانی و همچنین در عملکرد سیستم ایمنی، تولید هموگلوبین و تنظیم انرژی دارای نقش و اهمیت است.
۸. لیزین
لیزین نقش عمده ای در سنتز پروتئین، تولید هورمون و آنزیم و جذب کلسیم دارد. همچنین برای تولید انرژی، عملکرد سیستم ایمنی و تولید کلاژن و الاستین مهم است.
۹. هیستیدین
هیستیدین برای تولید هیستامین که یک انتقال دهنده عصبی که برای ایمنی، هضم، عملکرد جنسی و چرخه خواب و بیداری حیاتی است، استفاده می شود. برای حفظ غلاف میلین، یک سد محافظ که سلول های عصبی شما را احاطه کرده است، حیاتی است.
محتوای تغذیه ای اسپیرولینا
اسپیرولینا مملو از مواد مغذی است و یک قاشق غذاخوری (7 گرم) پودر اسپیرولینا خشک شده را ارائه می دهد:
کالری – 20
پروتئین – 4 گرم
چربی – 1 گرم
کربوهیدرات – 1.7 – 2 گرم
شکر – 0 گرم
فیبر – 0 گرم
ویتامین B1 (تیامین) – 11٪ از RDA
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) – 15٪ از RDA
ویتامین B3 (نیاسین) – 4٪ از RDA
مس – 21٪ از RDA
آهن – 11٪ از RDA
اسپیرولینا همچنین حاوی مقدار مناسبی از پتاسیم، منگنز، و منیزیم و تقریباً هر ماده مغذی دیگری است که مصرف کننده شما ممکن است به آن نیاز داشته باشد. گرم به گرم، اسپیرولینا ممکن است مغذی ترین غذایی باشد که روی زمین یافت می شود.
نشان داده شده است که هفت گرم اسپیرولینا یا یک قاشق غذاخوری حاوی 1 گرم چربی با اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 به نسبت 1.5-1.0 است.
علاوه بر این، کیفیت پروتئین اسپیرولینا قابل ستایش و تقریباً قابل مقایسه با تخم مرغ است. همچنین مشخص شده است که اسپیرولینا حاوی تمام آمینو اسیدهای ضروری بدن است.
خواص اسپیرولینا
اسپیرولینا دارای چندین ماده مغذی از جمله آنتی اکسیدان های مهم و پروتئین است. در اینجا مهم ترین خواص جلبک دریایی آورده شده است:
خواص آنتی اکسیدانی چشمگیر
آسیب اکسیداتیو می تواند برای سلول ها مضر باشد. اسپیرولینا، منبع چشمگیر آنتی اکسیدان ها، به محافظت در برابر این آسیب کمک می کند. همچنین حاوی یک جزء فعال به نام فیکوسیانین است. این جزء به اسپیرولینا رنگ آبی مایل به سبز می دهد و عمدتاً مسئول اثرات آنتی اکسیدانی آن است.
کنترل وزن
مقدار کمی پودر خوراکی جلبک اسپیرولینا که به رژیم غذایی اضافه می شود ممکن است به افراد در مدیریت وزن سالم بدون از دست دادن تغذیه کمک کند. همچنین اعتقاد بر این است که پودر لاغری جلبک یک ماده مغذی بالا و کم کالری با مشخصات تغذیه ای چشمگیر است.
کنترل سطح کلسترول
یک بررسی سیستماتیک در سال 2016 نشان داد که مصرف پودر جلبک دریایی اسپیرولینا ممکن است با تأثیر مثبت بر چربی های خون (چربی‌های موجود در خون) مرتبط باشد. اسپیرولینا می تواند به حمایت از سطح کلسترول سالم در محدوده طبیعی کمک می کند.
کمک به بهبود استقامت و قدرت عضلانی
اسپیرولینا دارای خواص آنتی اکسیدانی است که به ورزشکاران و افراد آگاه از سلامتی کمک می کند تا آسیب اکسیداتیو که باعث خستگی عضلانی می شود را به حداقل برساند. بریا این کار می توان از پودر اسپیرولینا یا قرص جلبک استفاده کرد.
خاصیت جوانسازی پوست
یکی از خواص جلبک اسپیرولینا که باعث معروفیت و محبوبیت این گیاه در جهان شده جوان سازی و کلاژن سازی این ماده است. این جلبک با مواد معدنی و ویتامین هایی که دارد یک کلاژن ساز عمیق برای پوست شماست. از اینرو از اسپیرولینا ماسک جلبک و کرم جلبک تهیه می شوند. از انواع ماسک جلبک دریایی همچون ماسک ضد جوش و ماسک ضد لک می توان برای از بین بردن جوش ها و لکه های صورت استفاده کرد.
تقویت سیستم گوارشی
دانشمندان تحقیقات گسترده ای در آزمایشگاه ها روی این جلبک خوراکی انجام داده اند و دریافتند که این جلبک آبی تنوع میکروبی در روده انسان ایجاد می کند و این مورد باعث بهتر عمل کردن سیستم گوارشی میشود. و همچنین مصرف آن باعث جلوگیری و مقابله با بیماری های گوارشی نیز میشود.
باعث سلامت مغز
جلبک دریایی خوراکی ویژگی دیگری هم دارد که باعث سالم ماندن مغز می شود و همچنین مصرف آن می تواند از مرگ سلول های مغزی و حتی سکته های مغزی جلوگیری کند.
نویسنده مقاله: علی مظفری
تاریخ: 1402/04/20
