مصارف اسپیرولینا
جلبک اسپیرولینا دارای کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد و بسیاری از افراد تفاوت جلبک اسپیرولینا خوراکی و غیر خوراکی را نمی دانند.
برخی از کاربردهای این جلبک خوراکی بوده و برخی دیگر غیر خوراکی می باشد.
اکثر افراد بیشتر با کاربردهای خوراکی این محصول آشنا هستند.
از جمله مصارف خوراکی جلبک دریایی عبارتند از: استفاده در صنایع غذایی، مصارف دارویی و مکمل های غذایی.
برخی از این کاربردهای اسپیرولینا برای مصارف غیرخوراکی نیز عبارتند از:
تهیه کود، مصارف آرایشی و بهداشتی، کنترل آلودگی، تهیه علوفه برای دام، جایگزینی رنگدانه های شیمیایی با رنگدانه های جلبک و غیره.
از جلبک ها همچنین به عنوان بیودیزل که نوعی سوخت تجدیدپذیر و تجزینه پذیر است استفاده می شود.
این سوخت را می توان به راحتی جایگزین سوخت هایی همچون گازوئیل کرد.
یکی دیگر از کاربردهای مفید اجلبک کنترل آلودگی از طریق زدودن دی اکسید کربن و جذب پسماند کودها از رواناب های مزارع و تصفیه فاضلاب ها می باشد.
جلبک اسپیرولینا خوراکی
اسپیرولینا یکی از سالم ترین غذاها است.
این یک جلبک سبزآبی است که مواد مغذی فراوانی دارد و سرشار از پروتئین، آهن، کلسیم و ویتامین B می باشد.
همچنین سرشار از ترکیبات ضدالتهابی و آنتی اکسیدان ها است که می تواند به فلزات سنگین وصل شده و به دفع آن ها از بدن کمک کند.
مصرف روزانه پودر خوراکی جلبک اسپیرولینا به مقدار یک تا پنج گرم می تواند فواید بی شماری برای سلامتی به همراه داشته باشد.
برخی از افراد متناسب با تجویز پزشک می توانند تا روزی 10 گرم نیز مصرف کنند.
از پودر لاغری جلبک نیز به عنوان پودر خوراکی برای کاهش وزن استفاده می شود که بسیار موثر است.
همچنین می توان از آن به صورت های مختلف همچون قرص جلبک، پودر خوراکی یا کپسول استفاده کرد.
اسپیرولینا نوعی جلبک کوچک است و طعم آن ممکن است در ابتدا غیرمعمول باشد.
بهتر است به طعم آن عادت کنید زیرا ارزش آن را دارد تا از خواص جلبک دریایی بهره مند شوید.
برای از بین بردن طعم تلخ آن می توانید آن را با ماست، آب میوه و اسموتی مخلوط کنید تا طعم آن بهتر شود.
در ادامه به برخی از مصارف جلبک خوراکی می پردازیم.
کاربرد اسپیرولینا در صنایع غذایی
اسپیرولینا به مدت 40 سال به عنوان مکمل غذایی تولید می شود.
اسپیرولینا دارای غلظت بالایی از ترکیبات زیست فعال مانند فنل ها، رنگدانه فیکوسیانین و پلی ساکاریدها است.
همه این مواد در تعدادی از فعالیت های بیولوژیکی مانند فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی شرکت می کنند.
در نتیجه، جلبک دریایی خوراکی راه خود را در فرمولاسیون تعداد زیادی از غذاهای دارویی، غذاهای کاربردی و مکمل های غذایی پیدا کرده است.
جلبک اسپیرولینا را می توان به صورت پودر، مایع، روغن، قرص یا کپسول تولید کرد و در بسیاری از صنایع غذایی از جمله ساخت شیرینی، تنقلات و شیرینی ها استفاده می شود.
این به بازار کمک می کند تا تقاضا برای تنوع را برآورده کند.
در عین حال غذای بسیار مغذی را نیز فراهم کند که می تواند به تغذیه کودکان و مبارزه با سوء تغذیه کمک کند.
علاوه بر معرفی اسپیرولینا در تولید نوشیدنی های کاربردی مانند آب میوه ها که از نظر بهداشتی اهمیت زیادی پیدا کرده است، در تولید محصولات لبنی، ماکارونی، مشتقات روغنی و مواد مغذی نیز کاربرد دارد.
کاربرد اسپیرولینا در صنایع دارویی
اسپیرولینا یک پودر جلبک دریایی طبیعی است.
این جلبک پروتئین فوق العاده بالایی دارد و منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها، ویتامین های B و سایر مواد مغذی است.
این ماده عمدتاً از پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری تشکیل شده است.
معمولاً به دلیل محتوای بالای آهن طبیعی به گیاه خواران توصیه می شود.
همچنین غلظت بالای پروتئین و آهن آن را در دوران بارداری، بعد از جراحی یا هر زمانی که سیستم ایمنی نیاز به تقویت داشته باشد، ایده آل می کند.
شواهد انسانی نشان می دهد که جلبک سبز می تواند متابولیسم لیپید و گلوکز را بهبود بخشد.
در حالی که چربی کبد را کاهش داده و از قلب محافظت می کند.
مطالعات روی حیوانات نیز بسیار امیدوارکننده است.
زیرا نشان داده شده است که اسپیرولینا در مورد اختلالات عصبی، قدرت مشابهی با داروهای مرجع رایج دارد.
این اثرات به آرتریت و ایمونولوژی نیز گسترش می یابد.
اسپیرولینا دارای چند ترکیب فعال است.
ماده اصلی فیکوسیانوبیلین نام دارد که حدود 1% اسپیرولینا را تشکیل می دهد.
این ترکیب بیلی روبین بدن را تقلید می کند تا از یک کمپلکس آنزیمی به نام نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید فسفات (NADPH) اکسیداز جلوگیری کند.
با مهار NADPH اکسیداز، اسپیرولینا اثرات ضد اکسیداتیو و ضد التهابی قوی دارد.
باتوجه به مواردی که گفته شد، از جلبک اسپیرولینا خوراکی در تولید برخی از داروها همچون داروهای ضدالتهاب استفاده می شود.
کاربرد غیرخوراکی اسپیرولینا
جلبک اسپیرولینا یا جلبک کلرلا تقریبا خواصی مانند هم دارند.
اعتقاد بر این است که یکی از قدیمی ترین اشکال حیات روی زمین هستند.
همانطور که قبلا گفته شد از اسپیرولینا برای مصارف غیرخوراکی نیز استفاده می شود.
روش تهیه و استفاده از آن برای این گونه کاربردها بسیار متفاوت از روش های تولید آن به عنوان پودر خوراکی می باشد.
البته باید بدانید برای برخی از موارد می توان هم از پودر خوراکی جلبک استفاده کرد و هم از مدل های غیرخوراکی آن بهره برد.
به طور مثال برای استفاده از اسپیرولینا به منظور حفاظت از پوست می توان هم از پودر استفاده کرد و هم از کرم جلبک یا ماسک جلبک استفاده کرد.
در ادامه به برخی از رایج ترین مصارف غیرخوراکی اسپیرولینا اشاره می کنیم.
اسپیرولینا برای پوست
یکی از مغذی‌ترین مواد غذایی روی کره زمین، اسپیرولینا است که به دلیل فواید زیادی که دارد مورد تحسین قرار گرفته است.
اسپیرولینا یک پروتئین کامل است.
این جلبک حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب امگا 3 است.
همچنین سرشار از بسیاری از مواد مغذی از جمله ویتامین B و آهن است.
به دلیل این ویژگی ها، اسپیرولینا یک مکمل عالی برای مراقبت از پوست شما است.
اسپیرولینا اثرات ضد پیری و ضد التهابی را به لطف آنتی اکسیدان های زیادی که دارد، ارائه می دهد.
اسپیرولینا با رادیکال های آزاد مبارزه می کند.
بنابراین می تواند از آسیب های پوستی که می تواند منجر به چین و چروک و نشانه های پیری شود، جلوگیری کند.
اسپیرولینا همچنین حاوی بسیاری از اسیدهای آمینه مهم از جمله گلیسین و پرولین است.
این مواد پوست را محکم نگه می دارد و از تولید کلاژن بدن حمایت می کند.
برخی از مطالعات نشان داده اند که اسپیرولینا می تواند از طریق فعالیت ضد قارچی از عفونت پوستی کاندیدا جلوگیری کند.
خواص ضد قارچی اسپیرولینا به طور بالقوه می تواند به جای عوامل ضد قارچی موضعی برای درمان کاندیدا استفاده شود.
برای استفاده از خواص اسپیرولینا برای پوست می توان از ماسک جلبک دریایی که در مدل های مختلف همچون ماسک ضد جوش یا ماسک ضد لک تولید می شوند، استفاده کرد.
مکمل غذایی آبزیان و پرندگان
استفاده از جلبک اسپیرولینا به رژیم غذایی ماهی ها سبب رشد بیشتر آن ها مخصوصا در فصل تخم ریزی می شود.
همچنین ضایعات حاصل از پرورش ماهی ها در تولید و رشد اسپیرولینا به کار می رود.
به همین دلیل مزارع پرورش ماهی میتوانند یک سیکل تولید اسپیرولینا تولید کنند.
به این صورت که پساب خروجی را برای تولید جلبک استفاده کرده و سپس اسپیرولینا تولید شده را به عنوان یک غذای مغذی در اختیار ماهی ها قرار دهند.
با این کار علاوه بر کوتاه کردن رشد ماهیان تا 20 درصد سبب کاهش هزینه ها نیز می شود.
تصفیه آب و فاضلاب
جلبک اسپیرولینا می تواند ترکیبات شیمیایی فاضلاب و فلزات سنگین آن را جذب کند.
از این رو از آن برای بهبود کیفیت آب نیز استفاده می شود.
همانطور که می دانید از اب فاضلاب ها بیشتر در امر آبیاری کشاورزی استفاده می شود .
اگر آب فاضلاب به نحوی تصفیه نشود تاثیرات مخربی در چرخه سلامت افراد می گذارد.
یکی از رایج ترین روش های تصفیه فاضلاب های شهری استفاده از جلبک می باشد.
به این صورت که در حوضچه های سیمانی کم عمق و وسیع وجود جلبک سبب افزایش اکسیژن می شود.
زیاد شدن اکسیژن باعث زیاد شدن میکروارگانیزم هوازی در آب می شود و نهایتا مواد آلی موجود در آب تجزیه می شود.
نویسنده مقاله: علی مظفری
تاریخ: 1402/02/23
